ZER DA PROEIKTATZEA?

Lauhileko honetan zehar behin eta berriz ukitu dugun gaia da hau, eta egia esan, nahiz eta lehenengo mailatik proiektatzen ibili ez dugu honen inguruan inoiz hitz egin. Hala ere, nahiz eta graduko laugarren mailan egon ez nago ziur galdera honi erantzun zehatz bat ematen dakidan, azken finean “proiektatzea” hitzak gauza gehiegi barneratzen ditu, batzuen esanetan guztia baita proiektatzea.

Esan bezala, hitz honek hainbeste esanahi eta kontzeptu dituenez nire esperientziatik hatutako zenbait puntuz hitz egingo dizuet.

Definizioa

Lehenik eta behin nire iritsiz proiektatzea zer den azaltzea ezinbestekoa dela iruditu zait, pertsona bakoitzarentzat ezberdina izan daitekeelako.

Dudarik gabe, proiektu bat ikertze lan baten ondoren lortzen den emaitza da. Emaitza zehatz horren atzetik proiektatze prozesua dago beraz, hau da, dauden datu guztiak aztertu egiten dira, hauen buruan pentsatu eta hausnartu egiten da eta azkenik planteatzen diren arazo edo erronkei buruz erabakiak hartzen dira hauei aurre egiteko modua aurkitzeko asmoz. Erabaki horiek ideak sortzeko eta garatzeko ezinbestekoak dira.

Ikertze prozesua

Ikerketatik hasten da dena. Proiektu bat gauzatzerako orduan baldintza eta muga batzuk aurkituko ditugu, hau hasi aurretik, honen prozesuan eta baita amaieran.

Proiektu baten oinarrietako bat honen kokapena dela esan nezake. Beraz, garatuko duguna non egongo den aztertu behar dugu. Behar bada ez du kokapen finko bat izan behar eta horrela bada egon litekeen leku ezberdinen hipotesiak egin beharko ditugu. Azken finean, proiektu bat errealitate bihurtzen denean fisikoa da eta gune bat esleitu beharko zaio beraz. 

Ala ere, kokapenaren analisia egiten dugunean ez gara bakarrik faktore teknikoez arduratuko. Hauek garrantzitsuak dira bai, baina proiektua inguruari erantzutea eta integratzea askotan faktore horiek baino garrantzitsua  dela esan nezake.

Bestalde, proiektua zer edo zertarako den finkatu dugunean honen informazioari buruz busti behar gara. Gaur egun guztia asmatuta dago eta seguraski landuko dugun gai horretan informazio eta eredu pila bat aurkitu ditzakegu, interneten, liburutegian, esagun bartei galdezka…

Beraz, eredu horien bilduma bat planteatzea pauso zentzudunena izango litzateke. Baina ez edozein bilduma, gaur egun oso ohikoa baita dena berriz begiratuko ez dugun  fitxategi batean gordetzea. Hori dela eta burutsuak izan behar gara eta eskuratu dugun informazioa ongi zuritu. Horretarako, eredu bakoitzetik ze ondorio atera ditugun zehaztu behar genuke, eta horietako bakoitzak gure proiektuan nola lagundu  ahal digun idatzi.

Ikerketa ildo honetatik jarraituz planteatzen zaizkigun ia erronka gutiak informazioa bilatuz  konpondu genezake. Hala ere, ezin dugu hastu gure burua informazio iturri bezala erabiltzen. Beste hitz batzuetan esanda, izan dituzun bizipen edo ikasketa prozesuak direla eta buruan dituzun datu guztiak aztertu behar dituzu ere. Azken finean askotan gertatzen da beste edozein gauza egiten zaudela zerbait ikusi, entzun edo pentsatu bezain laster zure proiekturako baliagarria den ideia bat izan dezakezu. Beraz, buruan duzuna sakonki aztertu eta esperientziak ematen dizkigun lezioak proiektuan aplikatzea oso baliagarria izan daiteke. 

Hausnarketa

“Datu guztiak aztertu ditugunean” esaldia idatzi ondoren ikerketa prozesu hori inoiz amaitzen ez dela konturatu egin nahiz. Hori dela eta, hausnarketaren atal honetan aurreko ataleko ikerkuntza prozesua kontuan hartu beharko dugu ere.

Behin hori argituta, aurkitu dituzun datuei buruz erreflexioa egiteko momentua heldu da.

Pilatutako informazioa klasifikatzean datza atal hau. Hainbeste eredu eta informazio esku artean eduki dugularik hauen arteko erlazioa bilatu beharko dugu. Sailkatze honen bitartez informazioaren arteko konparaketa bat lortu nahi dugu. Azken finean, gai bati buruz planteamendu ugari aurkitu ditzakegu baina horien artean guztiak ez dira bateragarriak izango proiektua osotasunen ikusi ostean.

Dena den, horietako asko baliagarriak badira ere zure emaitzarako hoberena zein izango litzateke pentsatu behar da ere. Horregatik, atal honetako punturik garrantzitsuena informazioaren konparaketa da.  

Erabakiak

Behin ditugun irtenbideei buruz hausnartu dugula erabakiak hartzeko momentua iritsi da.

Hartuko ditugun erabakiak gure proiektua bideratuko dute. Hortaz, ondo pentsatu behar ditugu, honen bitartez gure proiektua bi norabideetako bat hartu dezake eta.

Lehenengo norabide zela “atzera egitearena” hartuko dut.  Izenak dioen bezala atzean gelditzen zara proiektuaren garapenean eta dakigun bezala, hartu dituzun erabakiak egokiak ez direnean gertatzen da. Beharbada ikerketa lana ez delako egokia izan edo daukagun informazioa ez dugulako sakonki hausnartu gerta daiteke.

Puntu honetan aurkitzen baldin bazara atera ezinean hoberena berriro hutsetik hastea izango litzateke. Haun da, informazio berria bilatu, baliabide ezberdinak frogatu eta aurkitu berri duzun informazioa eta lehendik zeneukana berriz hausnartzen hasi. Tarteko puntu honi blokeo deituko nioke eta esan dudan bezala hobe da lehenengo pausutik ekitea bertan gelditzea baino.

Bigarren norabidea berriz,  susmatu daitekeen beza, “aurrera egitea” izango litzateke. Puntu honetara iristea lortu badugu lan hon baten emaitza izan da. Dugun informazioarekin lan egin dezakegu eta planteatu zaizkigun erronka bakoitzari irtenbide egokia esleitu diogu.

Emaitza

Erabakiak hartu ostean emaitza garatzen hasi gaitezke. Erronkak zeintzuk diren finkatu ditugu eta hauetako bakoitzarentzat irtenbide bat aurkitu dugu, beraz,  geratzen den pausu bakarra emaitzaren garapena da.

Lehengo atalean esan bezala, nahiz eta emaitza puntuan egon etengabe gertatzen da ikertu - hausnartu – ebaki prozesu hori. Azken finean garatzen gauden bitartean erronka berriak agertu daitezke edo informazio berria eta egokiagoa eskuratu.

Hori dela eta, proiektatze prozesuan atalik sailena emaitzarena dela esan nezake. Milaka posibilitate egoki egon daitezke planteamendu bakar baterako eta esan bezala prozesua behin eta berriz hasi daiteke. Hau hobetzearen nahitik pizten da eta bere alde ona eta txarra izan dezake.

Alde batetik hobetzearen nahia gauza berriak ezagutzera eramaten gaitu eta honen bidez emaitza hobeagoak edo interesgarriagoak egitera. Hala ere, prozesu honen barnean gauza berri bat  bururatzen zaigun bakoiztean moldaketan egiten baditugu proiektua ez zen inoiz bukatuko. 

Hori dela eta bien arteko oreka bilatu behar dugu, ez gara lehen idearekin konformatu behar beste batzuk pentsatu ez baditugu baina behin- betiko erabakiak hartzera ausartu behar gara ere hauek egokiak diren bitartean.

Proiektua

Pausu guzti hauek jarraituz proiektu on bat eduki dezakegu emaitza bezala. Noski, faktore asko suertatu daitezke tartean eta pertsona bakoitzaren araberako izango da.

Bestalde, hasieran esan dudan bezala, nire kriterioan oinarrituta idatzi dut testua eta ziur aski klaseko beste ikaskideek bestelako iritzia izango dute. Batzuk esan dudanaren alde egongo dira, beste batzuk ez eta zenbait puntu gehitu egingo zuen baten bat egongo da ere.

Hau kontuan izanda, gai honi oraingoz amaiera emateko asmoz, ondorengoa premisa erantsi nahiko nuke:

 Besteen iritzia ikertzea, hauei buruz hausnartzea eta erabaki propioak hartzea  “proiektatzea zer izan daitekenari” buruzko  emaitza oso interesgarria eman litzake.

Oihane Ortiz Lopez